Communicatie en sensibilisatie is één van de kerntaken van AMCRA. Sinds haar oprichting heeft AMCRA tal van adviezen en richtlijnen ontwikkeld ter ondersteuning van het co-regulatiebeleid die de diergeneeskunde in België handhaaft.

In september 2017 werd een Europees Joint Action on Antimicrobial Resistance and Healthcare-Associated Infections opgericht. Vierenveertig partners van 28 verschillende EU-landen en meer dan 30 stakeholders verenigen hun krachten om een efficiënt ‘One Health’ beleid te ontwikkelen en te implementeren. Ze wensen zo de strijd tegen antibioticaresistentie aan te gaan en de infecties, die voorkomen in ziekenhuizen en andere gezondheidscentra , te bestrijden.

Het Europese EFFORT consortium organiseert een internationale conferentie te Utrecht van 26 tot 28 november 2018 getiteld ‘Antimicrobial Resistance in the Food Chain – From Science to Policy’.

Het AACTING-netwerk heeft richtlijnen geformuleerd voor de collectie, analyse en rapportering van antibioticagebruiksgegevens op het niveau van de individuele veehouderij.

Antibioticaresistentie kan leiden tot therapiefalen, met als gevolg een toename in kosten door bv. verlies van dieren, verminderde productiviteit, enz. Antibioticagevoeligheid van bacteriën kan sinds het KB van juli 2016 enkel nog bepaald worden in een geaccrediteerde instelling. De laboratoria DGZ en ARSIA beschikken over deze accreditatie en zijn aldus geschikt verklaard om antibioticagevoeligheidstesten uit te voeren. Op die manier kan bepaald worden van welke antibiotica een gunstig klinische uitkomst mag verwacht worden na behandeling van een bacteriële infectie met het desbetreffende middel.

EPRUMA – European Platform for the Responsible Use of Medicines in Animals – roept de instanties van de Europese Unie (EU) op een geïntegreerde aanpak te volgen met betrekking tot het gebruik van vaccins bij mens én dier. EPRUMA is van mening dat vaccinatie in de diergeneeskunde een onmisbaar aspect vormt van de ‘One Health’ aanpak.

Het Europees ‘Committee for Medicinal Products for Veterinary Use' (CVMP) gaf op 16 maart 2017 een negatief advies over het gebruik van zinkoxide aan hoge, therapeutische concentraties bij dieren. De CVMP oordeelde dat de voordelen van zinkoxide voor preventie van diarree bij varkens niet opwegen tegen de risico’s van hoge dosissen zink in het milieu. Zink is immers een zwaar metaal, wordt slecht geabsorbeerd en accumuleert in diverse compartimenten van het milieu. Het CVMP erkende ook dat er een risico bestaat op co-selectie voor resistentie tegen antibiotica (de selectie van meerdere antimicrobiële resistentiegenen) in verband met het gebruik van zinkoxide, maar dat een dergelijk risico op dit moment niet kwantificeerbaar is.

De leden van AMCRA legden zich in 2014 drie doelstellingen op ter reductie van het gebruik van antibiotica bij dieren in België . Naast de halvering van het antibioticagebruik en een 75% reductie van het gebruik van de kritisch belangrijke antibiotica tegen 2020, zou tegen eind 2017 de productie van met antibiotica gemedicineerde voeders met 50% moeten verminderd zijn. BFA, de Belgian Feed Association (www.bfa.be), kondigde eind februari aan dat de mengvoederindustrie haar doelstelling bereikt heeft. Het antibioticagebruik in gemedicineerde voeders kon een daling optekenen van 53% ten opzichte van het referentiejaar 2011.

AMCRA nam deel aan het debat over antibioticagebruik bij hond en kat op Expovet tijdens het weekend van 28 en 29 oktober.

De Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organisation - WHO) heeft nieuwe richtlijnen gepubliceerd over het gebruik van antibiotica die van belang zijn voor mensen, bij voedselproducerende dieren.

In het kader van de internationale week van de sensibilisering voor goed gebruik van antibiotica (13-19 november 2017), sporen het AMCRA en de federale overheid iedereen - ook de eigenaars van gezelschapsdieren - aan om deze geneesmiddelen verstandig te gebruiken. Antibiotica kunnen ons leven redden en zullen dit blijven doen als wij inspanningen blijven leveren. We zijn alvast op de goede weg : sinds 2011 is het gebruik van antibiotica bij dieren met 20% gedaald.

The AACTING consortium, funded by the Joint Programming Initiative on Antimicrobial Resistance (JPIAMR), is pleased to invite you to the First International Conference on Quantification, Benchmarking and Stewardship of Veterinary Antimicrobial Usage, on 27-28 February 2018 in Ghent, Belgium.

Wereldwijd zijn wetenschappers het erover eens dat het gebruik van antibiotica de selectie en spreiding van resistentie in de hand werkt. Een nieuw debat werd de afgelopen weken gevoerd over de invloed van de duur van een antibioticatherapie op antibioticaresistentie. Britse microbiologen en infectiologen van de humane geneeskunde menen dat er onvoldoende wetenschappelijk bewijs is voor de algemeen aangenomen stelling dat het niet uitnemen van een voorgeschreven antibioticatherapie antibioticaresistentie in de hand werkt. Bovendien beweren ze dat een kortere therapieduur in vele gevallen evengoed tot klinisch succes leidt. Deze nieuwe analyse over de wijze van antibioticagebruik bij mensen roept ook vragen op over behandelingsduur van bacteriële infecties in de diergeneeskunde. Veehouders stellen zich de vraag of ze mogen stoppen met behandelen van hun dieren indien ze geen symptomen van ziekte meer waarnemen.

De wereldgezondheidsorganisatie (WHO) maakt sinds 2005 een lijst op met antibiotica die van kritisch belang zijn voor de behandeling van bacteriële infecties bij de mens. Deze lijst wordt tweejaarlijks herzien en eventueel aangepast op basis van nieuwe ontwikkelingen in het voorkomen van antibioticaresistentie en het belang van een therapie bij de mens. In de nieuw gepubliceerde versie (2017) wordt de familie van de polymyxines, waaronder ook colistine, geranschikt onder de kritisch belangrijke antibiotica met de hoogste prioriteit voor de volksgezondheid. Voorheen kreeg colistine nog geen hoogste prioriteit toegekend.

De Belgische Commissie voor de Coördinatie van het Antibioticabeleid (BAPCOC) verleent steun aan de ‘Antibiotic Guardian’ campagne. Dit is een initiatief van de Engelse overheden om betrokkenen te engageren in een verantwoord antibioticagebruik en mee te helpen om deze levensreddende middelen te vrijwaren.

Het Visie 2020 plan van AMCRA en de leden-sectoren beschrijft ‘Ieder bedrijf een plan’ als één van de actiepunten om een verminderd antibioticagebruik te realiseren bij dieren in België. De ontwikkeling van ondersteunende maatregelen voor veehouder en dierenarts, zoals een bedrijfsgezondheidsplan, werd ook opgenomen in het convenant tussen de overheid en de sectorpartners betreffende de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector.

‘ALTIbiotique: minder, beter en anders’.

Recent lanceerde pharma.be animal health, de Belgische vereniging van diergeneesmiddelenproducenten, een campagne om de veehouderij bewust te maken van het belang van verantwoord gebruik van antibiotica. De campagne loopt in hoofdzaak via de landbouwpers.

Binnen de visie 2020 van AMCRA werd de derde doelstelling namelijk een 50% reductie van het gebruik van gemedicineerde voeders in België tegen 2017, opgenomen zowel in het “Convenant tussen de Federale Overheid en alle betrokken sectorpartners betreffende de vermindering van het gebruik van antibiotica in de dierlijke sector” als in het “Convenant gemedicineerde voeders”.

Het Federaal Voedselagentschap (FAVV) bindt verder de strijd aan tegen antibioticaresistentie en publiceert een informatiebrochure over de nieuwe wetgeving betreffende de voorwaarden voor het gebruik van diergeneesmiddelen door de dierenartsen en door de verantwoordelijken van de dieren.

Jaarlijks wordt in België de verkoop van antibiotica voor diergeneeskundig gebruik in kaart gebracht in het BelVet-SAC rapport. Daaruit blijkt voor 2015 een daling van 4,7% in het totale antibioticumgebruik (uitgedrukt in mg/kg biomassa) in vergelijking met 2014 wat neerkomt op een totale daling van 15,9% sinds 2011. AMCRA roept alle betrokkenen op inspanningen te blijven leveren, willen we de beoogde reductie van 50% halen tegen 2020.

AMCRA vzw, het sectorbreed kenniscentrum dat via advies en sensibilisering de Belgische dierhouderij wil begeleiden naar een verminderd en meer duurzaam gebruik van antibiotica, lanceert zijn mobiel formularium.

Als medeoprichter en actief lid van AMCRA heeft de Nederlandstalige Orde der Dierenartsen sinds 2012 de vertegenwoordiging van de dierenartsen binnen AMCRA op zich genomen. Sinds de stichting van AMCRA vzw heeft de Orde der Dierenartsen een vruchtbare rol gespeeld via talrijke initiatieven in het kader van het streven naar een duurzaam antibioticagebruik in de diergeneeskunde.

AMCRA verheugt zich over de resolutie in verband met de strijd tegen antibioticaresistentie bij nutsdieren, die recent unaniem werd goedgekeurd door het Vlaams Parlement. Deze resolutie is voor AMCRA een belangrijk signaal vanuit Vlaanderen om zich, in aanvulling op de federale inspanningen, in te zetten voor een verantwoord antibioticagebruik in een duurzame dierhouderij.

Eind november werd bekend dat in China een nieuwe vorm van colistine resistentie werd teruggevonden in bacteriën op vlees, in voedselproducerende dieren en in ziekenhuispatiënten (Liu et al., 2015). Dit nieuws is verontrustend aangezien het gaat om een horizontaal overdraagbare resistentiedeterminant.

De recente stagnering van het antibioticagebruik in de veehouderij is voor BEMEFA, de beroepsvereniging van mengvoederfabrikanten, een signaal om een extra tandje bij te steken. Zo zullen de Belgische mengvoederfabrikanten vanaf deze maand geen voorschriften meer aanvaarden voor de productie van met antibiotica gemedicineerde voeders voor vleesvarkens ouder dan 15 weken. Vanaf 2016 zullen enkel nog elektronische voorschriften aanvaard worden van bedrijfsbegeleidende dierenartsen.

In het kader van de prijsuitreiking voor de beste masterproef diergeneeskunde werd door AMCRA een som twv €1000 geschonken. Deze prijs werd toegekend kaderend binnen de onderwerpen ‘antibioticaresistentie, het belang van correct en rationeel gebruik van antibiotica en van ziektepreventie door toepassen van alternatieven voor antibiotica, zoals vaccinatie, goede bioveiligheid en hygiëne’.

De totale verkoop van antibiotica bij dieren kent in 2014 een lichte stijging van 1,1% uitgedrukt in mg per kg biomassa. Dit resultaat staat in schril contrast met de substantiële daling die in de afgelopen 2 jaren werd vastgesteld (telkens bij benadering -6,5%). De stijging in gebruik in 2014 situeert zich zowel bij de met antibiotica gemedicineerde voormengsels als bij de andere antibiotica. Het gebruik van de meest kritisch belangrijke antibiotica voor de volksgezondheid (de rode producten) vertoont een stijging van 3,2%.

Het meest recente lastenboek van het kwaliteitslabel van Colruyt Group omvat nieuwe regels over het gebruik van antibiotica bij varkens. Colruyt Group ondersteunt de doelstellingen van AMCRA om tegen 2020 het antibioticagebruik met 50% te verminderen. Daarom werden verscheidene van de aanbevelingen van AMCRA overgenomen in het lastenboek voor de producenten van varkensvlees.

BEMEFA heeft een nieuwe applicatie laten ontwikkelen voor het opmaken en versturen van elektronische voorschriften voor gemedicineerde voeders via smartphone en tablet. Zowel dierenartsen als mengvoederfabrikanten krijgen een gepaste oplossing aangeboden voor het aanmaken en respectievelijk verwerken van voorschriften.

Op 1 maart is de nieuwe versie van de Code der Plichtenleer voor dierenartsen in voege getreden. De Hoge Raad van de Orde der dierenartsen wenst bijzondere aandacht te besteden aan het belang van verantwoord antibioticagebruik bij dieren, enkel indien nodig, na diagnose door de dierenarts en mits begeleidend advies van de dierenarts over het goede gebruik ervan aan de verantwoordelijke of eigenaar van de dieren. In Art. 33 bis wordt tevens verwezen naar de aanbevelingen van de OIE met betrekking tot de meest kritisch belangrijke antibiotica voor dieren- en volksgezondheid, nl. de fluoroquinolones en de cefalosporines van de derde en vierde generatie. Deze antibiotica zijn als rode, derde keuze middelen ingedeeld in de formularia van AMCRA.

In haar regeerakkoord maakt de regering een prioriteit van de bestrijding van resistente bacteriën. Voor de humane sector lanceert de overheid dan ook de 14de antibioticacampagne met als hoofdboodschap aan patiënten én aan zorgvertrekkers: “Antibiotica, gebruik ze goed en enkel als het moet”. BAPCOC, de commissie voor coördinatie van het antibioticumbeleid voor de humane sector, lanceerde een persconferentie naar aanleiding van deze nieuwe antibioticacampagne. De doelstellingen van AMCRA (Visie 2020) te bereiken tegen 2020 werden tevens voorgesteld.

Vanaf 1 juni 2014 dienen alle vergunninghouders die antimicrobiële diergeneesmiddelen op de Belgische markt brengen een bijdrage te betalen aan het FAGG.

De leden van AMCRA stelden samen een visie 2020 op. Dit plan omvat 10 streefdoelen en actiepunten die verder zullen uitgewerkt worden samen met de bevoegde overheden en sectororganisaties.

EPRUMA is een Europees platform bestaande uit de verscheidende stakeholders van de sector. De activiteiten van EPRUMA hebben tot doel verantwoord gebruik van diergeneesmiddelen, inclusief antibiotica, aan te moedigen. Op die manier willen de partners van EPRUMA goede diergeneeskundige praktijken linken aan dieren- en volksgezondheid. EPRUMA selecteert zorgvuldig zijn partners om tot een efficiënte samenwerking te komen. Het is dan ook een eer voor AMCRA hiervoor uitgenodigd te worden.