Rundvee

Het is nu voor de vierde maal dat de Barometer ook resultaten bevat van de opfok-, selectie- en vermeerderingsdieren bij de kippen, van de kalkoenen en van het melk- en vleesvee. Het totaal aantal gebruikte ton AB bij alle opgevolgde diertypes daalde in de periode juli ’24 – juni ’25 met 3,9 ton ten opzichte van de vorige Barometer periode van april ’24 – maart ’25. In vergelijking met een jaar geleden was het totaal gebruik voor varkens, vleeskippen, leghennen en vleeskalveren 5,5 ton minder. Het is positief dat het AB-gebruik daalt bij alle opgevolgde diersoorten. De varkens spannen de kroon, met een totale daling van 2,7 ton t.o.v. de vorige Barometer-resultaten, en een daling van 5,3 ton t.o.v. een jaar geleden. Ook bij de vleeskalveren (-0,6 ton) en het vleesvee (-0,4 ton) daalt het AB-gebruik mooi t.o.v. de vorige Barometer-resultaten.

Er moet bij deze cijfers over AB-gebruik in de Barometer steeds in gedachten gehouden worden dat het gaat over gegevens die niet-gestandaardiseerd zijn voor (veranderingen in) de populatie dieren. De BD₁₀₀-resultaten, die op bedrijfsniveau rekening houden met het aantal kg dieren dat risico loopt om behandeld te worden met antibiotica, zijn ook overwegend positief. Bij de gespeende biggen bijv. toont de 90^ste percentielwaarde, die de 10 % hoogste gebruikers aanduidt, een daling van bijna 5 % t.o.v. de vorige Barometer, en van 11 % t.o.v. een jaar geleden. Ook in de andere varkenscategorieën daalt het gebruik, wat ertoe leidt dat het aandeel bedrijven met groene benchmarkkleurscore in elke categorie varkens gestegen is, tot bijv. 67 % bij gespeende biggen en 70 % bij vleesvarkens, en het aandeel bedrijven met een rode benchmarkkleurscore is gedaald tot 5 % bij gespeende biggen en vleesvarkens.

Het AB-gebruik in vleeskippen, dat in het voorbije jaar al mooie dalingen liet zien, stagneerde t.o.v. de vorige Barometer, met een afname van het aandeel bedrijven met groene benchmarkkleurscore (van 88 % tot 86 %) maar ook een lichte daling van het aandeel bedrijven met rode benchmarkkleurscore (van 0,7 % tot 0,4 %). In de overige pluimveecategorieën waren de resultaten gemengd, en met name kalkoenen moeten aangestipt worden als een categorie met gedurig hoog AB-gebruik.

Bij de vleeskalveren steeg het percentage bedrijven met een groene benchmarkkleurscore, met 1 % t.o.v. de vorige Barometer en zelfs 8 % in het afgelopen jaar. Het percentage bedrijven met gele (-5 % in het afgelopen jaar) en rode (-3 % in het afgelopen jaar) benchmarkkleurscore daalde naar verhouding. Zowel bij melk- als vleesvee daalde de P90-BD₁₀₀-waarde t.o.v. de vorige Barometer bij de belangrijkste categorieën (de kalveren van 0-3 maand en de volwassen koeien). Een aandachtspunt in deze sectoren blijft echter het hoge percentage bedrijven dat geen AB-gebruik registreert, zeker bij vleesvee (47,4 %).

Een negatief punt in deze Barometer is de stijging van de gebruikte kg (fluoro)quinolones, met name bij de vleeskippen (+53 kg t.o.v. 2024, ofte +12 %) en de vleeskalveren (+8,5 kg t.o.v. de vorige Barometer, ofte +40 %). Bij vleeskalveren nam het aantal bedrijven dat deze producten gebruikte echter verder af, met bijna 50 % t.o.v. een jaar geleden. Het gebruik van de 3^deen 4^de generatie cefalosporines, dat zich hoofdzakelijk bij rundvee situeert als intramammaire producten met oranje kleurcode, zakte met 3,7 ton (-6 % t.o.v. de vorige Barometer). Ook het aantal kg gebruikte colistine daalde, zowel bij varkens, pluimvee als runderen, in totaal met 153 kg t.o.v. de vorige Barometer (-11 %). Ook hier moet er de aandacht op gevestigd worden dat deze cijfers gaan over niet-gestandaardiseerde gebruiksdata.

Vind de figuren van de Barometer in bijlage

De Barometer toont het jaarlijks totaal antibioticum (AB)-gebruik dat per diersoort geregistreerd werd in SANITEL-MED uitgedrukt in aantal ton, steeds opschuivend met een kwartaal (‘rollend kwartaal’). Naast het totaalgebruik worden er ook drie antimicrobiële families uitgelicht die een belangrijke rol spelen in de menselijke geneeskunde en in de diergeneeskunde, nl. de polymyxines (colistine) en de kritisch belangrijke antibiotica, namelijk de (fluoro)quinolones en de 3^e en 4^e generatie cefalosporines. Om een idee te geven wat het aandeel is van het AB-gebruik dat wordt geregistreerd in SANITEL-MED in het totale diergeneeskundige AB-gebruik, staat in elke figuur ter referentie het aantal ton of kg dat volgens de meest recente BelVet-Sac data werd verkocht in België op niveau van de vergunninghouders en de mengvoederfabrikanten. Deze overzichtscijfers zijn niet genormaliseerd voor biomassa. De cijfers in de Barometer zijn uitgedrukt in absolute cijfers (ton, kg). Gezien de biomassa per diersoort effectief enige procenten per jaar stijgt of daalt, gelden deze cijfers niet als een referentie van het gebruik bij de verschillende diersoorten. Daarnaast wordt per diersoort en -categorie de evolutie van enkele percentielen getoond, dit geeft de verdeling van de BD₁₀₀ over de bedrijven in de benchmarkgroepen weer. Tot slot wordt ook het percentage bedrijven in de verschillende kleurzones en het totaal aantal ton antibiotica per benchmarkkleurscore getoond.